Čoga Zanbil (pers.: چغازنبيل, Čoḡā Zanbīl ili Chogha Zanbil - „Korpa-humak”; elam. Dur Untaš - „Untašov grad”) je drevni kompleks koji su izgradili Elamiti oko 1250. pne, u današnjoj iranskoj pokrajini Huzestan. Nalazi se oko 42 km jugozapadno od Dezfula, 30 km zapadno od Suze i 80 km severno od Ahvaza. U njemu se nalazi jedan od retkih sačuvanih zigurata izvan Mesopotamije, zbog čega je upisan na Uneskov spisak mesta svetske baštine u Aziji i Okeaniji 1979. godine.
Čoga Zanbil je izgradio elamitski kralj Untaš Napiriša (1275. - 1240. pne.) oko 1250. pne. u čast boga Inšušinaka, zaštitnika grada Suse. Najverovatnije nije nikada bio naseljen, osim sveštenika i njihovih sluga. Neki naučnici veruju, zbog mnogih verskih građevina u Čogi Zanbilu, da je kralj Untaš želeo da napravi novo versko središte koje bi zamenilo Susu, a u kojem bi se poštovali bogovi i iz nizinskih i planinskih delova njegovog kraljevstva.
Kompleks štite tri koncentrična prstena zidina koji čine područja koja se danas nazivaju „gradskim četvrtima”. Unutrašnje područje (temenos) je sveto i središnje mesto zauzima veliki zigurat izgrađen preko starijeg hrama sa skladištem, koji je takođe izgrašen po nalogu Untaš-Napiriša. Zigurat je najbolje sačuvan i najveći od svih mesopotamskih zigurata. Danas je visok samo 25 m jer su njegova dva gornja sprata uništena. Ranije je imao visinu od oko 60 m. Za razliku od mesopotamskih zigurata koji su obično imali tri otvorena stepeništa, ovaj je imao samo jedno nadsvođeno lukovima tako da se hram na vrhu nije mogao videti s dna.
Srednje područje je ispunjeno sa 11 hramova manjih božanstava, a veruje se kako je izvorno bilo planirana izgradnja 22 hrama, ali nakon kraljeve smrti njegovi naslednici su napustili ovaj kompleks. Ovalni zid je okruživao ovo područje i između njega i trećeg, spoljašnjeg područja, je golemi prazan prostor.
Spoljašnje područje je bilo mesto tri kraljevske palate, malog hrama s velikim dvorištem na gradskim vratima, te groblja s pet podzemnih kraljevskih grobnica. Okruženo je trapezastim zidom i trebalo je da bude ispunjeno stambenim zgradama koje nikada nisu dovršene, a o čemu svedoče hiljade neiskorištenih opeka. Kako bi se ovaj nedovršeni grad napajao vodom, unapred je izgrađena cisterna od koje je devet zatvorenih kanala vodilo do grada, a koja se napajala vodom kanalom dugim više od 50 km prema planinama.
Kompleks je na kraju uništio asirski kralj Asurbanipal 640. pne.
Arheolog Roman Ghirshman je istraživao ovaj lokalitet u šest navrata od 1951. do 1961. godine. Tada je pronađen veliki broj skulptura, glavica, životinja i amuleta, te ostaci dva panela od slonovače.
Ovaj zigurat se smatra najbolje očuvanim primerom stepenasto piramidnog monumenta i kao takav je pod UNESCO zaštitom. Godine 1979, Čoga Zanbil je postao prva iranska lokacija koja je upisana u Uneskov spisak svetske baštine.
Čoga Zanbil je bio eskaviran tokom šest sezona u periodu između 1951 i 1961. Tim radovima je rukovodio Roman Giršman.
<templatestyles src="Template:Refbegin/styles.css" />
